Volkoren Lijnzaad Chapati (Glutenvrij & Gistvrij)

Deze snelle, makkelijke en voedzame chapati zijn mijn nieuwste ontdekking en ik ben er in snel tempo enorm aan gehecht geraakt. De voordelen van deze kleine broodjes zijn dan ook legio. Je maakt ze in een mum van tijd met maar vier ingredienten, je kan ze gewoon in de pan bakken, je kan ze met zowat elk meel maken, je hoeft de verhoudingen niet echt af te meten en ze mislukken nooit. Bovendien zijn deze broodjes volkoren, heel rijk aan vezels en relatief koolhydraatarm, maar smaken ze toch licht en luchtig. Ze zijn heerlijk als ontbijt met een avocado of geraspte tomaat, of als bijgerecht bij sla, soep of curry. Als je ze dik maakt kan je ze opvullen als pitabroodjes, rol je ze dun uit dan zijn ze ideaal als wraps. Dus ben je op zoek naar een gezondere broodvervanger met minder koolhydraten en meer proteine die toch smaakvol, luchtig en knapperig is, zoek dan niet langer: deze volkoren chapati kunnen je leven veranderen.

Serieuze statements, ik weet het. Maar ik spreek uit ervaring. Want deze chapati hebben me de voorbije weken al doorheen vele kilometers, grotten en bergen geloodst. Terwijl ik dit schrijf bevind ik me in Wellington, Nieuw-Zeeland. Al een dikke twee weken zijn we hier aan het rondtrekken met onze nieuwe oude campervan en we hebben -gelukkig- nog meer dan twee maanden de tijd om dit prachtige land verder te ontdekken. Reizen is voor mij altijd een beetje een uitdaging op vlak van eten, en iedereen die voedselallergie heeft of een speciaal dieet volgt zal dit wel herkennen. Speciaal eten inslaan waar het kan, zoveel mogelijk zelf koken, behelpen met simpele receptjes en heel veel rijstwafels en avocado’s. Om van de belachelijk grote voorraad die ik meenam om de 28 uur durende vlucht naar hier te overleven nog maar te zwijgen. Gelukkig hebben we een fijn klein keukentje in onze kleine campervan en gelukkig is Nieuw-Zeeland een klein paradijs op vlak van speciale voeding. Dat en de beperkingen van een paar gasvuurtjes brengen weer nieuwe inspiratie met zich mee.

Inspiratie die ik graag met jullie deel. Want al zullen mijn blogposts in de komende maanden misschien iets minder frequent en regelmatig zijn, sommige receptjes wil ik gewoon niet voor mezelf houden. Er is hier zoveel te zien en te doen dat koken nooit het hoofddoel is en ik ben er minder mee bezig dan thuis, maar op de een of andere manier ontsnap je er toch nooit aan. Een mens kan nu eenmaal geen drie maanden zonder eten. Het kan een uitdaging zijn om je (gezonde) eetgewoontes van thuis vol te houden op reis, maar het loont de moeite. Op reis wil je immers extra fit en energiek zijn om alles te kunnen doen wat je wil. Natuurlijk vraagt dat wat aanpassing aan de situatie – andere ingredienten, minder materiaal – maar het is formidabel hoe snel een mens zich aanpast en daarop inspeelt. En dan vind je jezelf ’s avonds op een kampeerplaats in de natuur bij een halfleeg gasvuurtje, (on)geduldig chapati aan het bakken voor een trektocht in de bergen de volgende dag, maar die volgende dag ben je zo blij voor de moeite wanneer je tijdens een pauze aan een diepblauw vulkanisch meer lekkere voedzame broodjes kan verorberen. Of (jaja, het leven een foodblogger kent specifieke problemen) dan probeer je in een hostel met slecht licht ‘subtiel’ een paar foto’s te trekken om bij deze blogpost te zetten zonder dat iedereen je vreemd gaat aankijken omdat een recept zonder foto’s nu eenmaal niet zo interessant is. Mijn excuses voor de slechte kwaliteit van de foto’s dus deze keer. Maar ik beloof jullie, de chapati zijn lekkerder dan ze eruit zien.

De grote troef van dit recept is de eenvoud ervan. Het enige wat je nodig hebt voor deze platte broodjes is een kom, een lepel, een pan, een vuurtje, en tien minuutjes tijd. Dat maakt deze chapati tot hele dankbaar broodjes op reis, waar een oven en keukenmateriaal meestal niet voorhanden zijn. Maar ook in je eigen keuken zul je blij zijn met dit recept dat weinig afwas of baktijd met zich meebrengt. Ik maak de chapati eigenlijk altijd op het gevoel, zonder de hoeveelheden exact af te meten. Als je ze meerdere keren maakt zul je merken dat je zelf ook snel geen maatkopje meer nodig hebt en dat deze broodjes gemakkelijk uit de losse pols geschud kunnen worden. De hoeveelheden zijn dan ook niet zo belangrijk en kunnen met gemak wat aangepast worden aan je eigen voorraad en smaak. Het enige waar je op moet letten is dat je traag en niet te veel water toevoegt omdat het deeg nogal gauw te vochtig wordt, en dan is het moeilijker in vorm te brengen. De hoeveelheid water is lichtjes afhankelijk van het meel dat je gebruikt, dus het kan zijn dat je, ook als je dit recept op de letter volgt, op het einde nog wat water of meel moet toevoegen.

Wat maakt deze chapati zoveel beter dan brood? Omdat ze voor de helft uit gemalen lijnzaad bestaan, bevatten ze veel minder koolhydraten dan gewoon brood en al helemaal geen snelle suikers, die je in witter brood wel in grote mate terug vindt. Lijnzaad is een fantastische bron van vezels en daarom erg goed voor je darmen en spijsvertering. Het geeft je ook snel een vol gevoel. Verder bevat lijnzaad proteine en gezonde vetzuren, waaronder omega-3. In gemalen vorm, zoals bij deze broodjes, is lijnzaad makkelijker op te nemen. Verder bevatten deze chapati geen gist, die voor een opgeblazen gevoel kan zorgen. Ze zijn vegan en aanpasbaar aan zowat alle dieten. Je kan ze makkelijk glutenvrij maken, zoals ik, door rijstmeel, boekweitmeel of een ander glutenvrij volkoren meel te gebruiken. Ook voor paleo’s zijn ze geschikt wanneer je amandelmeel of kokosmeel kiest. Maar je kan ze net zo goed met spelt- of roggemeel bakken. Broodjes die goed zijn voor echt iedereen dus.

Mijn favoriete beleg voor deze chapati is de combo avocado, himalayazout en olijfolie, of geraspte tomaten met olijfolie in spaanse tostada-stijl. Hieronder vind je het ‘receptje’ voor dit supersnelle hartige beleg. De chapati zijn ook lekker met honing of siroop voor wie van zoet houdt in de ochtend. Ze gaan goed samen met soep of salade en passen natuurlijk fantastisch bij een curry of stoofpotje. Of je kan er (vegetarisch) gehakt of een burger tussensteken. Experimenteer, probeer en laat je overtuigen door deze chapati om je traditionele brood af en toe te vervangen door deze lijnzaadbroodjes.

Volkoren lijnzaad chapati
Noot: je kan deze chapati met volkoren meel of melen naar keuze maken. Ik gebruik graag rijstmeel voor de lichte smaak, of een mix van rijstmeel en amaranth- of quinoameel voor een nootachtige toets. Voor een donkere, aardse smaak kan je boekweit of rogge gebruiken. Speltmeel is goed voor een neutralere versie. Eet je paleo, gebruik dan amandel- of kokosmeel.

Voor ca. vier chapati:
– half kopje gemalen lijnzaad (te koop in de natuurwinkel)
– half kopje volkoren meel naar keuze (zie noot hierboven)
– een snuf zout
– een eetlepel olijfolie of kokosolie
– 1/3de kopje water

Meng het gemalen lijnzaad, meel en zout in een mengkom. Voeg de olie toe en vervolgens langzaam het water. Roer intussen met een lepel en stop met water toe te voegen als je merkt dat het mengsel een beetje vloeibaar wordt. Kneed het deeg vervolgens met je handen tot een mooie bal. Voeg eventueel nog wat water of meel toe om een mooie, stevige, soepele maar niet-plakkerige deegbal te bekomen.

Verdeel de deegbal in vier kleinere balletjes. Zijn ze een beetje plakkerig, strooi dan wat meel in de bodem van de kom of op een schoon werkvlak en rol ze hier even in om ze makkelijker te bewerken. Rol de balletjes met een deegrol uit tot mooie platte broodjes van ca. 1 cm dik (of zo dik of dun je wil) of doe hetzelfde tussen je handpalmen (zo doe ik het meestal). Maak dan de broodjes een voor een en bak ze meteen in de pan.

Verhit een koekenpan op middelhoog vuur. Bak hierin de broodjes een voor gedurende ca. 3 minuten (hangt af van het vuur en de dikte van de broodjes) op beide zijden tot ze bruin en krokant zijn aan de buitenkant en zacht aan de binnenkant. Eet ze bij voorkeur warm, of laat ze afkoelen en bewaar ze nog een dag of twee in een luchtdichte trommel. Toast ze eventueel even opnieuw voor de maaltijd. Smakelijk!

Geraspte tomaten beleg 

Voor 2 personen:
– 3 lekkere zoete tomaten
– 1 eetlepel extra vierge olijfolie van goede kwaliteit
– snuf zout, naar smaak
– optioneel: verse groene kruiden, zoals basilicum of oregano

Simpelweg snij de tomaten doormidden. Rasp de helften boven een kom tot enkel de pel overblijft. Voeg de olijfolie en het zout toe en roer. Schep met een lepel over de chapati. Enjoy!

En om een idee te geven waar deze chapati al geweest zijn…